‘Ook in de loonheffingen wordt 2023 het jaar van de compensatie,’ zegt Hoogstraten. Ten eerste gaat het om de veelbesproken energieprijzen. Die zijn fors gestegen waardoor bedrijven en burgers in de problemen raken. Vooral in het mkb zijn de marges flinterdun en onder meer ABN AMRO berekende vorig jaar dat veel Nederlandse ondernemers niet meer in staat zouden zijn om winst te maken. En dat was nog voordat de oorlog in Oekraïne losbarstte, waardoor de prijzen nog verder stegen. Ook leidt de energiecrisis volgens de bank tot meer faillissementen en zal dat flink wat banen kosten.
Een van de plannen om de klap in 2023 te verzachten, is een verlaging van de belasting op inkomen uit werk. Dat tarief is dit jaar nog 37,07 procent, maar dat gaat omlaag naar 36,93 procent. Werkenden houden met deze verlaging maximaal 102 euro per jaar meer over, vertelt de fiscalist. Ook de arbeidskorting wordt verhoogd, waardoor de inkomstenbelasting daalt. Daarover hieronder meer.
Heffingskortingen als verkapte tariefaanpassing
De vraag om compensatie zien we terug in de loonheffingen in 2023. ‘Er zijn wel andere instrumenten, maar bij compensatie worden heffingskortingen vaak ingezet. Dat zijn eigenlijk verborgen tarieven in de loonheffingen. Als je een hogere of lagere heffingskorting krijgt, betaal je uiteindelijk onder de streep minder of meer belasting. Zo goed als alle kabinetten sinds 2001 hebben die heffingskorting ingezet als extra instrument om niet aan de tarievenknoppen te hoeven draaien, maar onder water dat eigenlijk wel te doen.’
Veranderende arbeidsmarkt
‘We hebben al jarenlang discussies over of mensen zzp’ers of werknemers zijn,’ zegt hij over de slepende kwestie over schijnzelfstandigheid. ‘Dit najaar moet daar weer een stap in gezet worden. Er komt op termijn nieuwe wetgeving die het makkelijker moet maken om dat onderscheid tussen zzp’er en werknemer te maken. Ten tweede worden de financiële verschillen tussen de twee kleiner gemaakt. Ten derde mag de Belastingdienst alleen onder heel strikte voorwaarden handhaven, maar langzaamaan wordt die handhaving weer opgepakt.’
Een van die heffingskortingen is de arbeidskorting, die de loon- en inkomstenbelasting voor mensen die werken verlaagt. Op Prinsjesdag maakte het kabinet bekend dat de arbeidskorting vanaf 1 januari 2023 jaarlijks wordt verhoogd. Deze verhoging is het grootst voor inkomens tot 37.626 euro (maximale verhoging 792 euro). Tussen een inkomen van 37.626 en 115.000 euro bouwt de arbeidskorting af tot nihil, aldus Hoogstraten.
Reiskostenvergoeding omhoog
Een ander heet hangijzer wat betreft compensatie zijn de reiskosten. ‘De reiskosten rijzen de pan uit. De kilometervergoeding bedraagt al jaren 19 cent. Dat dekt natuurlijk lang niet alle kosten.’ Werkgeversorganisaties wijzen er al jaren op dat deze vergoeding niet toereikend meer is. Al enige jaren geleden berekende NIBUD dat de kosten van een middenklasse auto 49 cent per kilometer bedragen. Sindsdien zijn de kosten alleen maar verder gestegen. ‘Mede door de energiecrisis en de brandstofprijzen staat de te lage vergoeding nu erg onder druk.’
Het kabinet sprak daarom in het coalitieakkoord af om de vergoeding in 2024 te verhogen. ‘Nu is er besloten om dat op te knippen en al te verhogen per 1 januari 2023 en nog eens een verhoging in te voeren per 1 januari 2024,’ vertelt de fiscalist. Dat bedrag is volgend jaar 0,21 cent en in 2024 stijgt het verder naar 0,22 cent.
Verruilen van reiskosten
‘De andere kant van de medaille is natuurlijk dat het betaald moet worden. Er zijn veel werkgevers die reiskosten verruilen. De werkgever geeft dan bijvoorbeeld een dubbeltje per kilometer en de werknemer mag dan aan het eind van het jaar die 19 cent nog opvullen. Stel, je hebt 3000 kilometer gereden. Dan heb je 3000 keer een dubbeltje gekregen van de werkgever en van de eindejaarsuitkering kun je dan nog 3000 keer 9 cent extra krijgen. Dat gaat dan wel bruto van je eindejaarsuitkering af. De overheid heeft dan minder belastinginkomsten. Het is altijd zoeken naar evenwicht van hoeveel belastinggeld wil het kabinet inzetten voor bijvoorbeeld een reiskostenvergoeding en talloze andere regelingen die werkgevers en werknemers ook willen hebben.’
Gerichte vrijstelling thuiswerkvergoeding
Dan is er ook nog de gerichte vrijstelling voor de thuiswerkvergoeding. Daarbij kan een forfaitair bedrag van maximaal twee euro per dag die (deels) wordt thuisgewerkt worden aangewezen als eindheffingsloon binnen de werkkostenregeling (WKR). Deze vergoeding geldt sinds 1 januari 2022 en bevat een 128-dagenregeling en kent een samenloopverbod met de reiskostenvergoeding naar de vaste werkplek. Diverse critici vinden deze regeling te ingewikkeld en administratief belastend. De WKR wordt volgend jaar geëvalueerd en dan is het kabinet ook voornemens om te kijken naar de effectiviteit van deze regeling.
Ondertussen is de vraag of de hoogte van de huidige vrijstelling nog wel passend is. ‘Deze vergoeding is gebaseerd op je dagelijkse kosten thuis, waaronder elektra en gas,’ vertelt Hoogstraten. ‘Die kosten zijn natuurlijk enorm gestegen, waardoor je de vraag krijgt of de thuiswerkvergoeding omhoog moet.’ Vorig jaar is die vraag ook al ter sprake gekomen, omdat de prijzen toen al aan het stijgen waren en de schatting van NIBUD van zo’n twee euro per dag gebaseerd was op een verouderde stand van zaken. Het Nibud heeft recent berekend dat de thuiswerkkosten 3,05 euro bedragen en op Kamervragen heeft het kabinet geantwoord dat de thuiswerkvergoeding volgend jaar wordt geïndexeerd tot een bedrag van 2,13 euro. In het Belastingplan 2023 is verder niets specifieks gezegd over de thuiswerkvergoeding, dus vooralsnog wordt vastgehouden aan die indexatie.
Versobering 30%-regeling
Ander loonheffingsnieuws is dat de 30%-regeling met ingang van 2024 wordt versoberd. ‘Nu is het zo dat dertig procent van het loon van een uit het buitenland afkomstige werknemer die in Nederland gaat werken mag forfaitair onbelast worden vergoed. Zo worden de kosten gecompenseerd die je maakt omdat je van het buitenland naar Nederland komt, bijvoorbeeld cursussen die je moet volgen, het huis dat je moet huren, et cetera.’ Deze regeling is bedacht om het aantrekkelijker te maken voor kenniswerkers uit het buitenland om in Nederland te komen werken.
‘Op een gegeven moment heb je niet zoveel van die kosten meer, maar loopt de vergoeding wel door. Het plan is nu over het maximale loon waar de vergoeding voor wordt berekend te stellen op het maximum van de Wet normering topinkomens. Dat is 216.000 euro, waarover je dan maximaal 30 procent vergoed krijgt. Als je meer verdient, dan geldt die regeling niet meer over het meerdere.’ Juist voor gespecialiseerde kenniswerkers met hogere salarissen en de bedrijven voor wie zij werken wordt Nederland door deze maatregel wellicht minder aantrekkelijk.
‘En uitvoeringstechnisch is de vraag voor wie deze versobering geldt. Is dat meteen voor iedereen, of alleen nieuwe gevallen? Een paar jaar geleden had je de looptijdverkorting bij de 30%-regeling. In eerste instantie zou die meteen ingaan voor iedereen. Daar kwam heel veel weerstand tegen omdat mensen die al zo’n beschikking hadden ontvangen onmiddellijk in hun vergoedingen achteruit zouden gaan als ze over het maximum van de nieuwe termijn zaten. Hetzelfde vraagstuk doet zich nu ook voor met het beperken van de grondslag voor de vergoeding.’
Herverdeling van gelden
‘Het belastingstelsel is een herverdelingsoperatie. Er wordt belasting geïnd om collectieve uitgaven te bekostigen en om een verdeling te maken: welke noden zijn er onder de bevolking, wie kan geld opbrengen en wat is de meest geëigende weg om dat te doen?’ Met de komst van het Belastingplan 2023 is duidelijk geworden hoe het kabinet dit het komende jaar wil gaan aanpakken, hoewel de komende weken en maanden moet blijken welke plannen doorgevoerd kunnen worden volgens de Tweede Kamer en de Senaat.
Jaarcongres SalarisNet
Peter Hoogstraten spreekt op het Jaarcongres SalarisNet op 24 november 2022 over veranderingen in de loonheffingen voor 2023. Schrijf u nu in.
Dit artikel is eerder gepubliceerd opcmweb.nl
