Rapport Commissie Borstlap samengevat

Het rapport van de Commissie Borstlap is net 2 uur oud. SalarisNet dook in het rapport en zet de belangrijkste conclusies op een rij.

In het rapport legt de Commissie uit dat werk essentieel is voor onze economische welvaart, ons sociale welbevinden en maatschappelijke samenhang. Maar aan de hand van de geschiedenis schetsen zij ook  dat de huidige regels rondom werk onvoldoende passen bij de wereld van werk anno 2020. Hierdoor ontstaan economische risico’s voor het verdienvermogen van Nederland. De belangrijkste aanbeveling in het rapport is dan ook dat Nederland snel moet werken aan nieuwe de regels rondom werk op het gebied van arbeidsrecht, sociale zekerheid, fiscaliteit en persoonlijke ontwikkeling tijdens de loopbaan.

4 vereisten

In het rapport benoemt de commissie ook het kader waarbinnen de nieuwe regels moeten ontstaan. Dit zijn de 4 vereisten voor de nieuwe regels:

1. Wendbaarheid. Veranderingen in technologie en op de arbeidsmarkt maakt het noodzakelijk dat organisaties wendbaar zijn. Maar ook werknemers zoeken wendbaarheid. Zo willen ze ruimte voor ondernemerschap, autonomie en innovatie.
2. Duidelijkheid. De commissie wil een duidelijke arbeidsmarkt met 3 ‘rijbanen’: zelfstandigen, werknemers met een vast contract en uitzendwerkers voor tijdelijk en onvoorspelbaar werk. Niet meer.
3. Weerbaarheid. Om werknemers de kans te geven zich snel aan te passen aan veranderende omstandigheden moeten zij kunnen switchen tussen werk. Als het echt niet anders kan moet er een groter sociaal vangnet komen.
4. Wederkerigheid. Er komen onderlinge verplichtingen tussen werkenden, werkgevers en het collectief. Zowel financieel als in inzet.

Lees ook: De loonaangifte 2020: wat wijzigt de Wab?

5 bouwstenen

De Commissie reikt 5 bouwstenen (adviezen) aan om die nieuwe regels verder op te bouwen:

1. Bevorder interne wendbaarheid, rem externe flexibiliteit af. De bestaande voorkeur voor externe flexibiliteit (via flexibele contractvormen) boven interne wendbaarheid binnen duurzame arbeidsrelaties is niet houdbaar en berokkent economische, sociale en maatschappelijke schade. Door het werkgeverschap makkelijker te maken en de manoeuvreerruimte te vergroten binnen duurzame arbeidsrelaties denkt de commissie dat er minder flexwerk nodig is. Daar staat tegenover dat tijdelijke arbeidsovereenkomsten duurder worden. Met de WAB is dit beleid deels al in gang gezet.
2. Creëer een overzichtelijker stelsel van contractvormen. Er is een wildgroei aan contractvormen ontstaan. De commissie raadt aan om terug te gaan naar 3 overeenkomsten:
   1. Overeenkomsten voor zelfstandigen die werken voor eigen rekening en risico
   2. arbeidsovereenkomsten voor werknemers die voor (on)bepaalde tijd werken in dienst van een werkgever;
   3. uitzendovereenkomsten voor werknemers in dienst van een uitzendbedrijf die tijdelijk werk verrichten dat niet of moeilijk voorzienbaar is.
3. Stel alle werkenden in staat zich te ontwikkelen en te (blijven) leren. De commissie wil een persoonlijk ontwikkelbudget voor iedereen om het risico van kennisveroudering tegen te gaan. Dit budget moet los komen te staan van de contractvorm waaronder wordt gewerkt.
4. Zorg voor een fiscaal gelijke behandeling van en basisinkomenszekerheid voor alle werkenden. Alle werkenden moeten voortaan meebetalen aan een basisinkomen en de overige collectieve uitgaven, via belastingen en premies. De verschillen in belastingheffing die nu bestaan tussen werknemers en zelfstandigen worden verkleind door arbeid voor alle werkenden gelijk te belasten.
5. Kom tot een activerend en inclusief arbeidsmarktbeleid. De commissie denkt langdurige uitval te kunnen voorkomen door tijdige switches mogelijk te maken. Het nieuwe stelsel zal langdurige uitval krachtig moeten tegengegaan. Daarvoor is integrale, effectieve, individuele begeleiding en ondersteuning zodat werkenden die met werkloosheid of arbeidsongeschiktheid te maken krijgen of daarmee worden bedreigd, tijdig naar ander, passend werk kunnen overschakelen en uitkeringsgerechtigden zo snel mogelijk weer aan het werk komen.

De WAB in een notendop: ‘wachten is een vergissing 

Problemen met de huidige regelgeving

De commissie vindt dat de huidige regels rondom werk duurzame arbeidsrelaties ontmoedigen en dat de regels bovendien erg complex en onduidelijk zijn. Dat is slecht voor de productiviteit en innovatiekracht van bedrijven, en veroorzaakt (financiële) onzekerheid bij werkenden, en werkenden die niet goed beschermd zijn tegen risico’s rondom werk. Daarnaast oordeelt de Commissie dat niet alle werkenden voldoende mogelijkheden hebben om zich te ontwikkelen tijdens hun werkzame leven, terwijl mensen steeds langer doorwerken en de inhoud van het werk sneller verandert. Ten slotte zorgen de regels onvoldoende voor een arbeidsmarkt waarop alle mensen, ongeacht hun capaciteiten, kunnen meedoen en weer snel aan de slag komen als ze tijdelijk aan de kant staan.