Na inwerkingtreding van het wetsvoorstel tot wijziging van de Wet arbeid en zorg in verband met de uitbreiding van het kraamverlof is de situatie als volgt.

Vanwege de bevalling bestaat er recht op:

Calamiteiten- of kort verzuimverlof wegens zeer bijzondere persoonlijke omstandigheden. Omdat de duur van de bevalling niet in een vast aantal kalenderdagen is uit te drukken, geldt voor dit verlof een ‘korte naar billijkheid te berekenen tijd’.
Ook bestaat er recht op 2 dagen kraamverlof die opgenomen moeten worden binnen 4 weken na de dag van de bevalling.
Zowel het calamiteitenverlof als het kraamverlof wordt genoten met behoud van loon.
Met het wetsvoorstel wordt het kraamverlof uitgebreid met drie dagen verlof op te nemen binnen vier weken na de dag van de bevalling en na het kraamverlof van twee dagen, zonder behoud van loon.
Het UWV verstrekt een uitkering ter hoogte van het dagloon (tot maximaal het maximumdagloon).
Tenslotte kan men – tot het achtste levensjaar van het kind – gebruik maken van het recht op ouderschapsverlof.
Voor de periode van 4 weken na de geboorte geldt dat dit recht op ouderschapsverlof op drie dagen waarop de werknemer arbeid pleegt te verrichten onvoorwaardelijk is in de zin dat de werkgever dit niet kan weigeren wegens zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. De werkgever kan evenmin in deze periode de door de werknemer gewenste wijze van invulling van het verlof wijzigen wegens zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang. Dit onvoorwaardelijk recht op drie dagen onbetaald ouderschapsverlof blijft bestaan.

De vader die tijdens en aansluitend aan de geboorte de verlofmogelijkheden maximaal benut heeft dus te maken met vier varianten.

Uitkering maximaal maximumdagloon

De uitkering die wordt verstrekt gedurende de drie dagen aanvullend kraamverlof bedraagt maximaal het maximumdagloon (€ 205,77). Van de mannen met kinderen jonger dan 1 jaar heeft 13% een inkomen dat boven het maximumdagloon ligt . Het gaat om circa 20.000 vaders. Deze groep wordt dus niet volledig gecompenseerd. Het hanteren van het maximumdagloon is echter gebruikelijk als het gaat om het verstrekken van uitkeringen door UWV. Ook voor de uitkering aan de moeders vanwege het zwangerschaps- en bevallingsverlof wordt deze grens gehanteerd.

De regeling voor de betaling van de drie dagen extra kraamverlof door UWV is zoveel mogelijk in overeenstemming gebracht met die van het zwangerschap- en bevallingsverlof.

Aanvraagtermijn

Er is wel een verschil in de aanvraagtermijn. Zo moet de aanvraag voor een zwangerschap- of bevallingsuitkering twee weken voor de datum van ingang van het zwangerschapsverlof onderscheidenlijk de datum waarop de vrouw het recht op uitkering wil laten ingaan worden gedaan.

Bij het kraamverlof moet de aanvraag bij UWV worden gedaan uiterlijk binnen vier weken na het tijdvak waarin het verlof kan worden opgenomen.

Verder moeten bij een aanvraag voor het zwangerschap- of bevallingsverlof data worden vermeld van de vermoedelijke bevalling en de ingang van het zwangerschapsverlof of de uitkering. Dit is uiteraard bij het kraamverlof van de partner niet aan de orde.

Voor alle werknemers ongeacht arbeidsduur

Het huidige kraamverlof van twee dagen geldt voor iedere werknemer ongeacht de arbeidsduur. Deeltijdwerkers hebben nu eveneens recht op twee dagen verlof. Dit recht wordt uitgebreid met drie dagen. Het kraamverlof stelt werknemers in staat vrijaf te nemen ten gevolge van de bijzondere gebeurtenis van een geboorte. Die behoefte geldt voor iedere werknemer, ongeacht zijn arbeidsduur. Om die reden heeft iedere werknemer dezelfde mogelijkheid om verlof op te nemen. Daarbij is de uitkering gebaseerd op het gemiddelde dagloon, waarin de deeltijdfactor is verwerkt.

Uitkering via werkgever

De verlofuitkering wordt via de werkgever verstrekt. Dit sluit aan bij de systematiek die voor zwangere en bevallen werkneemsters wordt gehanteerd en stelt de werkgever ook in staat om desgewenst eenvoudig een aanvulling te kunnen doen voor het loon dat uitstijgt boven het maximumdagloon.

Verlaagde pensioenopbouw

Hoeveel werknemers krijgen als gevolg van de verlenging van het kraamverlof met een verlaagde pensioenopbouw te maken?

De werknemer die een kraamverlofuitkering ontvangt blijft in dienst van zijn werkgever. De uitkering van het UWV die met tussenkomst van de werkgever wordt verstrekt aan de werknemer, telt daarom mee voor het pensioengevend jaarsalaris waarover de pensioenpremie wordt berekend. De pensioenopbouw blijft dan gelijk.

Over het loon boven het maximumdagloon kunnen in de cao of arbeidsovereenkomst afspraken worden gemaakt voor doorbetaling door de werkgever. Als dat echter niet het geval is zal dat in beperkte mate gevolgen hebben voor de pensioenopbouw, namelijk alleen over het deel van het loon boven het maximumdagloon.

Aangezien 13% van de mannen met kinderen jonger dan 1 jaar een inkomen heeft boven het maximumdagloon, gaat het om circa 20.000 vaders bij wie dit het geval kan zijn. Niet bekend is hoeveel vrouwelijke partners met kinderen jonger dan 1 jaar een inkomen hebben dat boven het maximumdagloon ligt.

Mits er geen onvoorziene calamiteiten optreden en het UWV uiterlijk op 1 april 2017 over de definitieve wettekst kan beschikken, zal de regeling per 1 januari 2019 worden uitgevoerd.

Nota n.a.v. verslag uitbreiding kraamverlof