Iemand kan bijvoorbeeld sociaal verzekerd blijven in de zendende lidstaat, ook als er geen A1-verklaring is. Wel is het zo dat de SVB en de Belastingdienst een in een andere lidstaat
afgegeven A1-verklaring moeten accepteren en zich moeten conformeren aan deze verklaring ten aanzien van de toepasselijke wetgeving. De samenwerking tussen de landen betekent dat een land niet eenzijdig kan beslissen om een A1-verklaring naast zich neer te leggen. Dit garandeert de rechtszekerheid van de werknemer en voorkomt dat hij, ook al heeft hij een A1-
verklaring, alsnog geconfronteerd wordt met dubbele verzekering. Als blijkt dat de verklaring ten onrechte is afgegeven, bijvoorbeeld omdat sprake is van fraude, kan de SVB het zusterorgaan van een ander EU-land verzoeken een A1-verklaring in te trekken. Het zusterorgaan dient de juistheid van de A1-verklaring in dat geval opnieuw te onderzoeken en deze zo nodig in te trekken.

Lees ook: Detachering naar Nederland door buitenlandse dienstverleners

Premieshoppen

Maar wat nu als de werkgever of werknemer een situatie fingeert om op die manier lagere sociale lasten te betalen? Dit gebeurt bijvoorbeeld door werkgevers die gebruik maken van postbusondernemingen of wanneer A1-verklaringen opzettelijk op basis van valse informatie worden aangevraagd. Dan is er sprake van premie-shoppen. Ook het achterhouden van informatie en het opzettelijk afdragen van premies in een andere lidstaat, in weerwil van besluiten door Nederlandse bestuursorganen, valt onder premie-shoppen. Het inhuren van vanuit het buitenland gedetacheerde werknemers geldt niet direct als premie-shoppen.

Lees ook: Inlenen van een buitenlands uitzendbureau

Bestrijding premie-shoppen

Om premie-shoppen tegen te gaan zijn er regels en werken landen onderling samen om die regels te handhaven. Daarnaast speelt voorlichting een belangrijke rol. Zo is het van belang dat werknemers weten dat zij ook zelf een A1-verklaring aan kunnen vragen. Maar er zijn ook zaken die de handhaving lastig maken. De werkgever (of werknemer) meldt vaak bewust de situatie niet of fingeert deze en weigert mee te werken aan het geven van informatie. Daarnaast zijn de andere betrokken landen niet altijd op de hoogte van alle informatie of hebben zij onvoldoende capaciteit om signaleren van premie-shoppen te onderzoeken. De SVB heeft daarom een team dat zich richt op handhaving op A1-verklaringen.

Lees ook: Vier vragen over de WagEU voor werkgevers buiten Nederland

WagEU

De meldingsplicht WagwEU is op 1 maart 2020 ingegaan. Het doel van deze meldingsplicht is om inzicht te verkrijgen in het aantal inkomende detacheringen. Dit betreft voor een groot deel werknemers die worden gedetacheerd voor de sociale zekerheid. De buitenlandse dienstverrichter moet zich voor aanvang van de dienstverlening in Nederland melden. Hierdoor is er informatie over de detachering digitaal beschikbaar voor verschillende instanties, zoals de Inspectie SZW, SVB en Belastingdienst. Dit geeft de SVB meer handvatten voor toezicht en handhaving. Hierdoor kan worden gehandhaafd op de Nederlandse arbeidsvoorwaarden en nauwkeuriger worden bepaald of gedetacheerde werknemers in Nederland sociaal verzekerd zouden moeten zijn. De komende tijd wordt bekeken hoe deze data gebruikt kunnen worden om de handhaving te verbeteren.

Lees ook: Arbeidsvoorwaarden gedetacheerde EU-werknemer in Nederland

ELA

Op Europees niveau is de ELA een goede ontwikkeling om grensoverschrijdende handhaving vooruit te brengen. De ELA is een agentschap dat lidstaten assisteert bij thematiek rondom grensoverschrijdende arbeidsmobiliteit en zal lidstaten helpen bij de handhavende aspecten rondom A1-verklaringen. Dit agentschap zal bijvoorbeeld assisteren bij het opzetten van gezamenlijk inspecties. Vanuit Nederland wordt aangemoedigd dat deze gezamenlijke inspecties ook aandacht hebben voor fraude met A1-verklaringen.