Stelselveranderingen zorgen inherent altijd voor onzekerheid, ook de stelselverandering van de afschaffing van de VAR. Onzekerheid vraagt wennen. Daarom heeft het vanaf het begin prioriteit gehad om duidelijkheid te geven. Het kabinet wil echte ondernemers op geen enkele manier in hun werk belemmeren, aldus de staatssecretaris.

Volgens Tweede Kamerlid Van Weyenberg van D66 bagatelliseert staatssecretaris Wiebes het probleem van de Wet DBA door te zeggen dat de regels niet zijn aangescherpt. Hij vraagt de staatssecretaris dit uit te leggen aan zzp’ers die geen opdracht meer krijgen. Ook wil hij weten hoe het kan dat zo veel contracten worden afgewezen. Is de staatssecretaris bereid de Wet DBA in te trekken?

Verreweg de meeste zzp’ers kunnen volgens Wiebes buiten dienstverband werken en zzp’er blijven. Dat kan niet altijd op dezelfde manier als daarvoor, want sommige dingen werden door de VAR afgedekt, maar waren niet helemaal netjes volgens de wet.

Modelovereenkomsten

De meeste zzp’ers hebben helemaal geen modelovereenkomst nodig omdat heel duidelijk is dat zij ondernemer zijn. Sommige situaties vragen daar wel om. Er zijn inmiddels 10 algemene en 50 tot 60 sectorale overeenkomsten. Er wordt voor een veelheid aan beroepen, en in de belangrijkste sectoren ook nog voor verschillende functies daarbinnen, zekerheid vooraf gegeven. In veel sectoren wordt er gewerkt met die modelcontracten. Er zitten er nog een paar in de pijnlijn. Het is de bedoeling om tot een dekkend stelsel te komen, aldus de staatssecretaris.

Behandeltijd

Van de 800.000 zzp’ers en ongeveer evenveel mogelijke opdrachtgevers zijn ongeveer 4.000 verzoeken binnengekomen. Die betreffen allemaal gevallen die niet op de site van de Belastingdienst zijn terug te vinden, maar vaak dichter tegen een dienstverband aan zitten. Voor deze gevallen is de behandeltijd gemiddeld tien en een halve week.

Het is heel gemakkelijk om bij zaken die niet direct in de eerste versie aan de wet voldoen, nee te zeggen. Dan daalt de behandeltijd naar minder dan een week, maar daarmee is echt niemand gediend. Ik vind dat de Belastingdienst een belangrijke rol moet nemen in uitleggen wat kan en wat niet kan en met ondernemers moet werken aan iets wat aan de wet voldoet.

Voorlichting

Al met al is er nog heel veel te doen in de voorlichting. Er doen nog altijd spookverhalen de ronde. Wij bestrijden die stevig. Wij gaan door met het dekkend maken van het stelsel. Er zijn allerlei ondernemers die puur voor zichzelf een zekerheid vooraf willen hebben in iets wat afwijkt van wat op de site staat. Alles is er echter op gericht om zekerheid vooraf te krijgen in de periode tot 1 mei volgend jaar, want dat is de implementatieperiode.

Hoe zit het op de werkvloer?

Van Weyenberg:

Wij spreken heel veel opdrachtgevers, ook heel grote, die niet meer met zelfstandigen durven te werken. De staatssecretaris kan wel zeggen dat je prima zonder een dergelijk contract aan de bak kunt, maar de ervaring is dat zelfstandigen dan gewoon niet worden aangenomen. Ik roep de staatssecretaris op om uit zijn ivoren toren te komen en naar de werkvloer te gaan. Op de werkvloer werkt het heel anders. Gaat de staatssecretaris gewoon door en blijft hij zeggen dat het allemaal wel meevalt, of gaat hij ingrijpen?

Staatssecretaris Wiebes:

De Belastingdienst is hiermee met vele mensen bezig in de praktijk, met alle brancheverenigingen, met alle koepels, met alle individuele zzp’ers en bedrijven. Dit is een en al werkvloer. Nog steeds melden zich iedere maand zo’n 8.000 nieuwe zzp’ers.

Tussenrapportage

De staatssecretaris wil medio september de tussenrapportage naar de Tweede Kamer sturen. Daarin valt te lezen wat er tot nu toe is gebeurd aan voorlichting en aan beoordeling van overeenkomsten, wat de stand van zaken is en ook wat het beeld is in de verschillende sectoren. Het beeld kan in verschillende sectoren namelijk anders zijn.

Waarom zoveel overeenkomsten?

Mevrouw Mei Li Vos (PvdA) stelt de volgende vraag:

We hebben nu tien algemene modelovereenkomsten waarmee kan worden gewerkt. Heeft het de staatssecretaris niet verbaasd dat bijna 5.000 ondernemers alsnog een eigen variant willen voorleggen?

Wiebes:

Er staan tien algemene overeenkomsten op de site die al dekkend zijn voor de zzp-economie. Voor specifieke sectoren zijn er nog specifieke modelovereenkomsten. Dat worden er straks 60 of nog meer. Het oordeel van de experts die ermee bezig zijn, is inderdaad dat heel veel van deze eigen varianten eigenlijk niet nodig zijn. Er kan worden gewerkt met wat er straks op de site staat, maar als bedrijven het willen, worden ze netjes bediend door de Belastingdienst.

Wet DBA heeft niets met payrolling te maken

Als je als zzp’er via een intermediair aan de slag kunt, kun je ook rechtstreeks als zzp’er aan de slag, want het is dezelfde wet. Als die werkrelatie onherroepelijk een dienstverband is, kun je dat dienstverband evenzeer via een payroller hebben als rechtstreeks. Al met al hebben die intermediairs niets te maken met de Wet DBA.
Deze wet heeft niets met payrolling te maken en geeft dus ook geen extra prikkel om met payrollers te werken. Ik zeg daarom tegen iedere ondernemer: als je direct met zzp’ers wilt werken, dan kan dat. Ook als je dat wilt doen via een dienstverband, hoeft het niet via een payroller. Dat is een eigen keuze en die heeft met deze wet echt niets te maken.

Lees hier verslag vergadering Tweede Kamer van 6 september 2016

Meer duidelijkheid krijgt u ook op de Acualiteitenmiddag Zonder probleem van VAR naar DBA