1 Hoe is te voorkomen dat de arbeidsrelatie als een fictieve dienstbetrekking voor aanneming van werk wordt gezien?

Als u dat wilt voorkomen, moet de opdrachtgever aannemelijk maken dat de zzp’er werkzaam is als zelfstandig ondernemer. Belangrijk daarbij is wat de opdrachtgever zelf kan zien, toetsen en beïnvloeden. Het is dus niet nodig om te vragen naar verklaringen van anderen.

2 Om te voorkomen dat de arbeidsrelatie wordt gezien als een fictieve dienstbetrekking voor aanneming van werk of tussenkomst is het van belang dat de zzp’er meerdere opdrachtgevers heeft. Hoe bewijst de opdrachtgever dat?

Voor het uitsluiten van deze fictieve dienstbetrekkingen is het inderdaad onder meer van belang dat de zzp’er meerdere opdrachtgevers heeft. U moet dat als opdrachtgever zelf vaststellen. Wat de zzp’er, accountant of adviseur verklaart, is niet van belang. Het gaat er dus om dat u:

met de zzp’er afspreekt dat hij voor meerdere opdrachtgevers mag en kan werken
zelf in de gaten houdt dat de zzp’er niet langdurig en hoofdzakelijk alleen voor u werkt

3 De zzp’er maakt gebruik van een modelovereenkomst. Er is geen gezagsverhouding tussen hem en de opdrachtgever. Kan hij nog wel een reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer krijgen?

Ja, dat kan. Maar zo’n reiskostenvergoeding is alleen onbelast bij een (fictieve) dienstbetrekking.

Als de zzp’er werkt volgens een modelovereenkomst, is er juist geen sprake van een dienstbetrekking. Als er dan ook geen sprake is van een fictieve dienstbetrekking, is de reiskostenvergoeding belast. In de aangifte inkomstenbelasting geeft hij dan aan welke kosten hij heeft gemaakt en welke vergoedingen hij heeft ontvangen.

4 Mag de zzp’er voor 1 opdrachtgever een modelovereenkomst gebruiken voor de periode van bijvoorbeeld 1 jaar?

Als de zzp’er werkt volgens de geel gemarkeerde bepalingen van de modelovereenkomst en er geen sprake is van een fictieve dienstbetrekking, maakt de periode niet uit. De zzp’er moet wel vastleggen, bijvoorbeeld in de opdrachtbevestiging, volgens welke modelovereenkomst (kenmerknummer) hij in die periode werkt.

Let op! U hoeft alleen een modelovereenkomst te gebruiken als u twijfelt over de arbeidsrelatie en u zeker wilt weten dat er geen sprake is van loondienst. Het gebruik van een modelovereenkomst is niet verplicht.

5 Verdwijnen de fictieve dienstbetrekkingen voor gelijkgestelden, thuiswerkers en artiesten?

Deze 3 fictieve dienstbetrekkingen verdwijnen niet, maar vanaf 1 mei 2016 kunnen opdrachtgever en zzp’er er samen voor kiezen om de fictieve dienstbetrekkingen voor thuiswerkers en gelijkgestelden uit te sluiten. Dat geldt ook voor bepaalde artiesten die optreden op basis van een overeenkomst van korte duur.

De gezamenlijke keuze moet blijken uit de afspraken die de opdrachtgever en de opdrachtnemer vóór de eerste betaling hebben vastgelegd. In de algemene modelovereenkomsten is hiervoor al een voorbeeldbepaling opgenomen. Met het opnemen hiervan spreekt u dus af dat de opdrachtgever geen loonheffingen inhoudt en betaalt, maar dat de zzp’er zelf inkomstenbelasting betaalt over zijn inkomsten. Voor de zzp’er betekent deze keuze ook dat hij niet verzekerd is voor de werknemersverzekeringen (werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid).

6 Verdwijnt de fictieve dienstbetrekking voor commissarissen?

Er zijn plannen om de fictieve dienstbetrekking voor commissarissen te laten vervallen vanaf 1 januari 2017. Vanaf 1 mei 2016 is alvast goedgekeurd dat commissarissen niet meer verplicht in fictieve dienstbetrekking zijn. U kunt er nog wel voor kiezen.