AWVN heeft samen met de International SOS Foundation een brochure gemaakt waarmee werkgevers op een eenvoudige manier ervoor kunnen zorgen dat werknemers goed beschermd internationaal kunnen werken.

Het gaat hierbij vooral om het voorkomen en beheersen van risico’s bij internationaal werken. Een goede zorg van de werkgever voor zijn internationaal mobiele werknemers is vereist.

Focussen op zowel de bedrijfsvoering als op het welzijn van werknemers die over de grens werken is een uitdaging voor de meeste internationaal werkende organisaties.

Vier categorieën mobiele werknemers

De ‘mobiele werknemers’ zijn in te delen in vier categorieën volgens het type opdracht dat ze vervullen:

Buitenlandse uitzendingen van lange duur: een expat uitzending is een langlopende opdracht waarbij de werknemer en zijn partner en/of gezin voor een bepaalde periode (meer dan één jaar) verhuizen naar het gastland.
Buitenlandse uitzendingen van korte duur: een uitzending van bepaalde duur, gewoonlijk minder dan één jaar. Het gezin kan meegaan met de werknemer.
Internationaal commuter: een werknemer die reist tussen zijn thuisland en zijn werkplaats in een ander land, gewoonlijk per week of om de twee weken, terwijl zijn gezin thuis blijft;
‘frequentflyer’: een werknemer die veelvuldig op zakenreis gaat, maar niet in een ander land gaat wonen.

Risico’s bij uitzendingen

Voorbeelden van risico’s bij uitzendingen en reizen:

gezondheids- en medische risico’s, zoals malaria, ebola, griep, reizigersdiarree, verwondingen et cetera;
veiligheidsrisico’s, zoals verkeersveiligheid, kleine criminaliteit, terrorisme, civiele onlusten, gebrek aan politieke stabiliteit, ontvoering;
psychologische en individuele risico’s, bijvoorbeeld extreme eenzaamheid, depressie als gevolg van emotionele grote afstand.

Zorgplicht werkgever

De werkgever is verantwoordelijk voor de gezondheid en het welzijn van internationale werknemers en zakenreizigers. Het gaat om hun zorgplicht.

Organisaties moeten duidelijke strategieën uitstippelen en een beleid uitwerken met als doel ieder risico te voorkomen en de gezondheid van hun werknemers in het buitenland te verbeteren.

Daartoe behoren:

duidelijke selectiecriteria vaststellen;
internationale werknemers voorbereiden op en informeren over de omstandigheden die ze ter plaatse zullen aantreffen;
preventiemaatregelen voorafgaand aan het vertrek nemen inclusief vaccinaties;
best practices die ter plaatse moeten worden gevolgd zoals het voorkomen van malaria, bescherming tegen ziektedragers, verkeersveiligheid, voorzorgsmaatregelen in verband met water en voedingswaren en dergelijke.

Wat betekent die zorgplicht precies?

Voor Nederlandse organisaties betekent zorgplicht kijken naar contractuele afspraken in termen van de inhoud van het werk, arbeidsvoorwaarden, werkomstandigheden en arbeidsorganisatie en zorg dragen voor het welzijn van werknemers, waar ze hun werk ook uitoefenen. Het gaat hierbij niet alleen om een verantwoordelijkheid die juridisch verankerd is, maar ook om een morele verantwoordelijkheid ten aanzien van medewerkers.

Nederland kent in haar regelgeving verschillende onderdelen voor de zorgplicht ten aanzien van werknemers die internationaal worden uitgezonden.

Informatieplicht

Allereerst bevat artikel 7:655 van het Nederlandse BW de verplichting om de werknemer te informeren over een aantal zaken bij het werken in het buitenland, zoals zijn sociale zekerheidssituatie, de huisvesting en de wijze waarop de terugkeer is geregeld.

Loondoorbetalingsplicht

Bij continuering van de Nederlandse arbeidsovereenkomst hoort ook de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte gedurende de eerste 104 weken. Pas daarna kan eventueel sprake zijn van een arbeidsongeschiktheidsuitkering.

Uitgangspunt is dat Nederlandse arbeidsrecht onveranderd van toepassing blijft gedurende de buitenlandse werkzaamheden.

Veilige werkplek

Artikel 7:658 BW bevat de zorgplicht van de werkgever voor de veiligheid van de werkplek van de werknemer.

Daarvoor zal de werkgever die maatregelen moeten nemen die redelijkerwijs nodig zijn om te voorkomen dat de werknemer in de uitoefening van zijn functie schade lijdt.

Aansprakelijk voor schade

Als de werkgever te kort schiet in zijn zorgplicht, dan is hij jegens de werknemer aansprakelijk voor de schade die deze in de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt. De schadeplicht van de werkgever komt te vervallen indien hij aantoont dat hij zijn zorgplicht is nagekomen, of de schade het gevolg is van opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer.

De scheiding tussen werk of privé ligt daarbij overigens niet duidelijk. Mogelijk kan de grens verder duidelijk gemaakt worden aan de hand van de vraag of er nog voldoende band met de uitoefening van de werkzaamheden bestaat.

De grens van aansprakelijkheid van een werkgever ex 7:658 BW ligt in de uitoefening van de werkzaamheden.

Goed werkgeverschap

Behalve de specifieke bepalingen in het Burgerlijk Wetboek is er ook een algemene bepaling, die inzake goed werkgeverschap, die een inkadering kan zijn voor de aansprakelijkheid van de werkgever wanneer zijn werknemers in het buitenland werken.

Handleiding Zorg voor uw medewerkers die de grens overgaan