Daarbij moet gezegd: het CBS baseert zich op gegevens uit 2016. In dat jaar was het gemiddelde uurloon voor flexwerkers 48 procent lager dan bij werknemers met vast dienstverband. Het gaat bij flexwerk bijvoorbeeld om werknemers met een tijdelijk contract, uitzendkrachten of werknemers die op oproepbasis werken.

Loonkloof ondanks gelijktrekken achtergrondkenmerken

De fikse kloof in het uurloon is voor een groot deel te verklaren door verschillen in de achtergrond tussen flexwerkers en vast personeel. Zo ligt de gemiddelde leeftijd bij flexibele arbeidskrachten een stuk lager, mede door het grote aandeel bijbaantjes. Daarnaast zijn flexwerkers in vergelijking met vaste medewerkers vaker laag opgeleid. Toch zijn er ook verschillen in beloning als dit soort achtergrondkenmerken gelijk worden getrokken. Een flexwerker verdiende in dat geval gemiddeld 7 procent minder per uur dan werknemers met een vast contract, aldus het CBS. Als betalingen voor overwerk en incidentele beloningen worden meegerekend, loopt dat verschil zelfs op tot 9 procent.

Flexibele schil of uitbuiting?

Van alle werkende Nederlanders heeft een steeds groter deel een flexibele arbeidsrelatie. Vakbonden zijn kritisch over die ontwikkeling. Ze vinden dat werkgevers flexcontracten vooral gebruiken om goedkoper uit te zijn, terwijl ze eigenlijk bedoeld waren om ‘pieken en zieken’ op te vangen. Ook staan werknemers bij loononderhandelingen minder sterk tegenover werkgevers als ze geen vast dienstverband hebben, stellen ze. Met de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB), die grotendeels op 1 januari 2020 in werking treedt, beoogt het kabinet dat meer mensen in vaste dienst komen.

Eind aan groei arbeidsmarkt voor flexwerk

Het klimaat op de arbeidsmarkt voor freelancers slaat voor het eerst sinds jaren om. Volgens de Freelance Markt Index (FMI) voorspellen opdrachtgevers een einde aan de groei. De FMI komt uit op een score van 99,5. Dat geeft aan dat het werkaanbod stagneert of zelfs iets krimpt. De voorspelling betreft het derde kwartaal van 2019. De uitkomst is opmerkelijk, omdat opdrachtgevers voor het vorige kwartaal nog een redelijke groei verwachtten met een score van 114. Een score van 100 is de graadmeter voor een stagnerende markt. Zorgelijk is de verwachting echter allerminst. De afgelopen maanden kenden een lang aanhoudende stijgende lijn met een hoog volume aan opdrachten. Aan die stijging lijkt een einde te komen. De opdrachtgevers die aan de FMI deelnemen, houden elkaar goed in balans. Van alle respondenten verwacht 33,3 procent minder opdrachten uit te zetten, terwijl 34,2 procent juist uitgaat van meer opdrachten. 32,5 procent houdt het op een gelijkblijvend volume aan opdrachten. De indicatie voor de markt voor freelance werk volgt de trend van uitzendkrachten. De ABU ziet de omzetten en uitzenduren onder de aangesloten uitzenders en detacheerders sinds het tweede kwartaal van 2019 dalen. Ook de conjunctuurindex van het CBS kent een licht dalende trend.