De hoofdregel is: geen arbeid, geen loon. Een werknemer behoudt echter toch recht op loon als hij ziek is of als hij niet werkt vanwege een reden die in redelijkheid voor rekening van de werkgever komt. Wanneer is er sprake van de hoofdregel en wanneer van een uitzondering?

Hoofdregel geen arbeid, geen loon

De hoofdregel ‘geen arbeid, geen loon’ is van toepassing als de werknemer niet beschikbaar is voor het werk, bijvoorbeeld omdat hij te laat op het werk komt of in de gevangenis zit. Hij heeft dan geen recht op loon. Dit is ook het geval als hij niet in staat is tot het verrichten van zijn werkzaamheden, bijvoorbeeld omdat zijn rijbewijs is ingevorderd.

Schorsing of non-actiefstelling

De Hoge Raad heeft al in 2003 bepaald dat een schorsing of op non-actiefstelling voor rekening van de werkgever komt. Volgens de Hoge Raad is dit ook het geval als de schorsing aan de werknemer is te wijten. In deze zaak ging het om ernstige bedreigingen door de werknemer. Toch had de werknemer recht op loon.

Samenloop hoofdregel en uitzondering

Regelmatig komt het voor dat sprake is van samenloop van hoofdregel en uitzondering. Hof Amsterdam oordeelde bijvoorbeeld dat een werknemer, medewerker op Schiphol, geen recht had op loon. De werknemer had door zijn gedrag zelf de verdenking op zich geladen betrokken te zijn bij een drugstransport, waarna zijn Schipholpas was ingetrokken. De werkgever kon daar niets aan doen of veranderen.

Drie aandachtspunten

Is de werknemer afwezig, dan moet de werkgever toetsen of er recht op loon bestaat.
Is de werknemer niet bereid en niet beschikbaar om het werk te verrichten, dan geldt de hoofdregel: geen arbeid, geen loon. Dit geldt bij te laat komen, gevangenschap, kwijtraken van het rijbewijs of de benodigde toestemming/vergunning om werkzaamheden te verrichten.
Is de werknemer beschikbaar en bereid om het werk te doen, maar weigert de werkgever hem toe te laten, dan geldt de uitzondering: de werknemer heeft recht op loon, omdat deze situatie voor rekening van de werkgever komt. Dit geldt bij schorsing en op non-actiefstelling.

Bron: Kennedy van der Laan, Eva Knipschild