Een werknemer heeft recht op ouderschapsverlof voor een kind tot 8 jaar. De werknemer mag zelf bepalen hoe en wanneer hij het verlof opneemt. Hij heeft recht op 26 keer uw aantal werkuren per week. De afspraken in uw arbeidsovereenkomst over bijvoorbeeld werkzaamheden en aantal werkuren veranderen niet. Het verlof is onbetaald maar sommige werkgevers betalen het loon (gedeeltelijk) door.

Zie ook de Verlofregelaar van het ministerie van Sociale Zaken. Daarin vindt u alle informatie over de verschillende soorten verlof waaronder het ouderschapsverlof.

U vindt daar antwoord op de volgende vragen:

Wanneer heb ik recht op ouderschapsverlof?

Regels ouderschapsverlof
Verlof opnemen
Ouderschapsverlof bij geboorte kind
Ouderschapsverlof en vakantiedagen
Ouderschapsverlof op feestdagen
Ouderschapsverlof en werkloosheid
Nieuwe werkgever en ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof tijdens re-integratieproces

Hoe kan ik ouderschapsverlof aanvragen?

Ouderschapsverlof aanvragen bij werkgever
Werkgever mag ouderschapsverlof in principe niet weigeren
Werkgever kan partnerverlof niet weigeren
Werkgever oneens met verdeling ouderschapsverlof
Ouderschapsverlof stopzetten of onderbreken
Verval overblijvend ouderschapsverlof
Tijdelijk andere werktijden na ouderschapsverlof

Hoe kan ik mijn ouderschapsverlof berekenen?

Meer of minder werken: ouderschapsverlof opnieuw berekenen
Ouderschapsverlof berekenen bij verschillende werkgevers
Bij geboorte kind 3 dagen ouderschapsverlof
Deel ouderschapsverlof opgenomen voor 2009

Wat betekent ouderschapsverlof voor mijn inkomen?

Ouderschapsverlof is onbetaald
Inkomen onder sociaal minimum
Ouderschapsverlof en toeslagen belasting
Ouderschapsverlof bij ziekte
Ouderschapsverlofkorting afgeschaft

Dit bericht is bijgewerkt op 9 februari 2017

1 Wat zijn de regels voor het ouderschapsverlof?

Voor ouderschapsverlof gelden de volgende regels:

De werknemer kan ouderschapsverlof opnemen voor kinderen tot 8 jaar.
Voor elk kind kan hij apart ouderschapsverlof opnemen.
Beide ouders hebben recht op ouderschapsverlof.
Bij een tweeling heeft de werknemer recht op 2 keer ouderschapsverlof.
De werknemer kan ouderschapsverlof bij de werkgever aanvragen zodra hij in dienst is.
De werknemer kan ouderschapsverlof krijgen voor het kind, adoptiekind of erkend kind.
De werknemer kan ook ouderschapsverlof opnemen voor het pleegkind, stiefkind of aspirant-adoptiekind. Het kind moet dan wel bij hem wonen volgens de basisregistratie personen.

2 Aanvragen en opnemen ouderschapsverlof

De werknemer mag zelf bepalen hoe en wanneer hij ouderschapsverlof opneemt. De werknemer geeft dit aan in de aanvraag die hij bij de werkgever indient.
De werknemer vraagt het ouderschapsverlof schriftelijk aan bij de werkgever. Hij doet dit ten minste 2 maanden voordat het verlof ingaat.
In het verzoek geeft de werknemer ook aan hoe hij het ouderschapsverlof wilt opnemen. Hij bepaalt namelijk zelf hoe en wanneer hij het verlof opneemt.

De werkgever mag in principe de aanvraag om ouderschapsverlof niet weigeren. Hij mag dat alleen als het verlof het bedrijf ernstig in de problemen brengt. In dat geval spreekt de werkgever een andere verdeling van de verlofuren met de werknemer af.

Partnerverlof

Na de bevalling van de partner heeft de werknemer recht op 3 dagen ouderschapsverlof (partnerverlof). De werkgever mag dit verlof niet weigeren. Deze 3 dagen verlof komen bij de 2 dagen kraamverlof waarop de werknemer recht kan hebben.

Het partnerverlof kan de werknemer direct na het kraamverlof opnemen. De werknemer kan het verlof ook later opnemen. Dit doet hij binnen 4 weken nadat de baby thuis is geboren. Of binnen 4 weken nadat de baby is thuisgekomen uit het ziekenhuis.

Als de werknemer het verlof opneemt, gaat het af van het tegoed aan ouderschapsverlof.
De werknemer heeft geen recht op salaris tijdens het verlof. Behalve als dit is afgesproken in de arbeidsovereenkomst of cao.

Stopzetten of onderbreken

De werknemer kan de werkgever verzoeken om het ouderschapsverlof stop te zetten of te onderbreken als:

de werknemer zwangerschaps-, bevallings- of adoptieverlof wil opnemen. De werkgever heeft 4 weken de tijd om te reageren, maar hij mag het verzoek niet weigeren;
er sprake is van onvoorziene omstandigheden. De werkgever moet binnen 4 weken reageren. Hij mag het verzoek alleen weigeren als stoppen van het verlof het bedrijf ernstig in de problemen brengt.

Verval overblijvend ouderschapsverlof

Het ouderschapsverlof dat de werknemer overhoudt na stopzetting of onderbreking vervalt in de volgende situatie:

de werknemer heeft het ouderschapsverlof al voor 1 januari 2015 met de werkgever afgesproken, én
de werknemer stopt of onderbreekt het verlof door onvoorziene omstandigheden maar hij blijft voor dezelfde werkgever werken.

Eventuele delen van het verlof waarover de werknemer nog geen afspraak heeft gemaakt met de werkgever, vervallen niet.

Tijdelijk andere werktijden

Na afloop van het ouderschapsverlof gaat de werknemer weer terug naar de oorspronkelijke werktijden. Hij heeft de mogelijkheid deze werktijden tijdelijk aan te passen. Daarbij blijft het aantal uren dat de werknemer werkt hetzelfde als voor het ouderschapsverlof.
De werknemer kan de werktijden 1 jaar aanpassen. Als de werkgever akkoord gaat, kan deze periode langer duren.
De werknemer vraagt de tijdelijke aanpassing van de werktijd aan bij de werkgever. Dit doet hij 3 maanden voordat het ouderschapsverlof afloopt. De werkgever moet hier uiterlijk 4 weken voor het einde van het verlof op reageren. Hij mag het verzoek weigeren.

Vakantie- en feestdagen

Het wettelijk ouderschapsverlofrecht is onbetaald. Daarover wordt dan ook geen vakantie opgebouwd. Soms hebben werkgevers en werknemers (deels) doorbetaald ouderschapsverlof afgesproken. Over ouderschapsverlofuren die worden doorbetaald (hoeveel maakt niet uit) vindt wel vakantieopbouw plaats.

Als de werknemer gedeeltelijk blijft werken, dan bouwt hij over de uren die hij werkt wel vakantiedagen op.
De werkgever mag ouderschapsverlof niet aftrekken van de vakantiedagen.
Het hangt af van de afspraken met de werkgever of de verlofdag vervalt op een feestdag. Afspraken hierover kunnen ook in uw cao staan.

Ontslag of nieuwe werkgever

Als de werknemer wordt ontslagen, stopt het ouderschapsverlof op de 1e dag van werkloosheid.
Als de werknemer een nieuwe baan heeft en nog ouderschapsverlof over, dan kan hij dit verlof opnemen bij de nieuwe werkgever.

Ziekte

Wordt de werknemer ziek tijdens het ouderschapsverlof? Dan betaalt de werkgever alleen de uren door die de werknemer zou werken. Het verlof loopt gewoon door, ook als de werknemer ziek is door zwangerschap of bevalling.

Ouderschapsverlof tijdens re-integratieproces

Het is wettelijk mogelijk ouderschapsverlof op te nemen als de werknemer (gedeeltelijk) arbeidsongeschikt is. Maar het verlof kan problemen geven bij de re-integratie. De werknemer moet er samen met de werkgever voor zorgen dat hij weer zo snel mogelijk aan het werk kan. De werknemer is verplicht hieraan mee te werken. De bedrijfsarts of arbodienst kan in eerste instantie adviseren of het verlof de re-integratie in de weg staat.

3 Ouderschapsverlof berekenen

Het recht op ouderschapsverlof bedraagt 26 keer het aantal uren dat de werknemer per week werkt. Werkt de werknemer bijvoorbeeld 32 uur per week, dan heeft hij recht op 26 keer 32 uur ouderschapsverlof. Uitgangspunt is het aantal werkuren per week dat is afgesproken in de arbeidsovereenkomst.

Meer of minder werken

Als de werknemer meer of minder uren werken en heeft hij nog ouderschapsverlof over? Dan is een nieuwe berekening nodig van het aantal uren verlof waar hij nog recht op heeft. Want het verlof hangt af van het aantal uren dat iemand per week werkt.

Verschillende werkgevers

Werkt de werknemer bij verschillende werkgevers? Dan heeft hij bij elke werkgever recht op ouderschapsverlof. Dat verlof hoeft hij niet gelijktijdig op te nemen.
Werkt hij bijvoorbeeld bij de ene werkgever 5 uur en bij de andere werkgever 20 uur? Dan heeft de werknemer bij de ene werkgever 26 x 5 uur recht op verlof en bij de andere werkgever 26 x 20 uur recht op verlof.

Deel verlof opgenomen voor 2009

Heeft de werknemer al voor 1 januari 2009 een deel van uw ouderschapsverlof opgenomen? Dan heeft hij recht op 13 weken verlof. Bij de berekening van het verlof gaat de werknemer uit van het aantal werkuren zoals afgesproken in de arbeidsovereenkomst.
Voor de werknemer gelden nog de vroegere regels. Hij mag:

het verlof over een langere periode dan 6 maanden verdelen;
meer uren verlof per week opnemen. Bijvoorbeeld fulltime verlof;
het verlof opsplitsen in 2 of 3 delen (elk deel moet minimaal 1 maand duren).

4 Ouderschapsverlof en inkomen

De werknemer heeft geen recht op salaris voor de uren waarvoor hij ouderschapsverlof opneemt. Sommige werkgevers betalen het loon (gedeeltelijk) door tijdens het verlof. Dit hangt af van de cao of van aanvullende arbeidsvoorwaarden. Omdat het inkomen daalt, kan de werknemer mogelijk een (hogere) toeslag of uitkering krijgen.

Toeslagen belasting

Tijdens het ouderschapsverlof kan het inkomen dalen. Hierdoor verandert mogelijk de hoogte van kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag of huurtoeslag. De verandering in het inkomen moet de werknemer doorgeven aan de Belastingdienst.

Minder WW bij opname ouderschapsverlof?

Heeft iemand een lager inkomen doordat hij ouderschapsverlof opneemt? Dit heeft geen gevolgen voor de hoogte van een eventuele toekomstige uitkering na het verlof. Maar neemt hij voltijds onbetaald ouderschapsverlof op van meer dan 18 maanden? Dan kan dit wel gevolgen hebben voor bijvoorbeeld het recht op en de duur van een toekomstige uitkering.

Bron: Rijksoverheid.nl, Ouderschapsverlof, Vraag en antwoord